Blog

Vocht vasthouden: oorzaken en 5 tips om het op te lossen

  |   Nieuws

Vocht vasthouden is een veelvoorkomend symptoom. Er zijn dan ook allerlei redenen waarom je lichaam te veel vocht kan opslaan. Dit kunnen onschuldige oorzaken zijn, maar ook tekenen van een serieuze aandoening.

In dit artikel vertellen wij je meer over vocht vasthouden. Na het lezen weet je hoe je het kan herkennen, wat de mogelijke oorzaken zijn en wat je eraan kunt doen.

Je bestaat minstens voor de helft uit vloeistof

Wat is vocht vasthouden?

Vocht is razend belangrijk voor je lichaam. Vrouwen bestaan namelijk voor meer dan de helft uit vloeistof. Voor mannen ligt het vochtpercentage nog iets hoger. Dit grote aandeel aan vocht heeft je lichaam nodig om optimaal te kunnen functioneren.

Je voelt je dan ook het beste wanneer je vochtgehalte op peil is. Het kan voorkomen dat dit evenwicht wordt verstoord en je lichaam vocht vasthoudt. Dit houdt in dat de afvoer van je lichamelijke vloeistoffen niet soepel verloopt. Er komt dan te veel vocht in je lijf dat zich op verschillende plekken kan concentreren.

Wist je dat…

…een baby voor driekwart uit vocht bestaat? Een embryo bestaat zelfs voor 80% uit water.

Dikke voeten handen of enkels duiden op een verstoorde vochthuishouding

Waar houdt je lichaam vocht vast en hoe merk je dat?

De symptomen dat je vocht vasthoudt, kunnen wel of niet duidelijk zijn. Zo kunnen je handen, voeten of enkels opzetten. Dikke voeten zijn dus een duidelijk teken van een verstoorde vochthuishouding.

Is de verdikking niet direct goed te zien bij een bepaald lichaamsdeel, maar vermoed je wel een vochtophoping? Druk dan even met je duim in de huid. Blijft er een putje achter? Dan houdt je lichaam op die plek vocht vast. Verder kunnen vermoeide en zware benen duiden op het vasthouden van vocht.

Naast vocht vasthouden in je benen, kan je lichaam dit ook in je gezicht doen. Dit kunnen bijvoorbeeld wallen onder je ogen zijn, maar afhankelijk van de oorzaak kan de vochtophoping ook op andere plaatsen voorkomen.

Verder zijn er aandoeningen waarbij vocht zich kan verzamelen achter je longen of in je buik. In de eerste situatie merk je dat aan benauwdheid. Bij vochtophoping in je buik kun je minder eetlust hebben, vermoeid zijn of buikpijn hebben. Ook kan je buik opgezet zijn.

Nog een kenmerk van vocht vasthouden is een toename van je gewicht. Word je plotseling zwaarder zonder dat je meer hebt gegeten? Dan zou dat door te veel vocht in je lichaam kunnen komen.

Wist je dat…

…spieren meer vocht bevatten dan vetweefsel? Het kan daarom zo zijn dat je door extra te sporten zwaarder wordt, zonder dat je in omvang toeneemt.

Vocht vasthouden: ontdek de oorzaak

Er zijn veel verschillende plekken waar je lichaam vocht kan vasthouden. Ook zijn er allerlei oorzaken mogelijk van een vochtophoping die variëren van onschuldige tot ernstige aandoeningen. We zetten ze voor je op een rijtje:

Door warm weer kan je lichaam vocht vast gaan houden

Warm weer

Hoge temperaturen zorgen ervoor dat je meer gaat transpireren. Hierbij verlies je uiteraard vocht. Wanneer het verloren lichaamsvocht niet tijdig of onvoldoende wordt aangevuld, gaat je lichaam vocht vasthouden. Drink daarom voldoende water, zeker wanneer de temperaturen stijgen.

Vind je het lastig om voldoende water te drinken? Geef je water dan een lekker smaakje door er een beetje citroensap of muntblaadjes aan toe te voegen. Of zet een pot met kruidenthee.

Lang staan, lopen of zitten

Heb je een staand beroep? Dan heb je meer kans om vocht vast te houden in je benen. Ook als je veel moet lopen, zoals bij een baan in de horeca, kun je dikke voeten krijgen. Gek genoeg kan lang stilzitten ook leiden tot vochtophopingen. Denk bijvoorbeeld aan een lange vliegreis, waarvan bekend is dat het de kans op trombose vergroot. 

Hormonen

Hormonen spelen een belangrijke rol in de vochthuishouding van vrouwen. Zo kan in de periode vlak voor je menstruatie, je vochtbalans door hormoonschommelingen uit evenwicht worden gebracht. Je kunt dan dikke vingers en voeten krijgen, en vocht vasthouden in je benen. Ook rond de overgang kun je last krijgen van een afwijkende vochthuishouding.

Je kunt vocht vasthouden tijdens je zwangerschap

Zwangerschap

Als je zwanger bent kun je ook meer vocht vasthouden. Vaak verdwijnt het overtollige vocht weer als je bent bevallen. Toch is het belangrijk om op te letten als je tijdens je zwangerschap vochtophopingen krijgt. Je loopt dan namelijk meer risico op trombose.

Tip

Let op: De combinatie van vocht vasthouden als je zwanger bent en een verhoogde bloeddruk of hoofdpijn een goede reden om snel medische hulp te zoeken. Dit zijn namelijk symptomen van een ernstige aandoening zoals een zwangerschapsvergiftiging.

Overgewicht

Een teveel aan lichaamsgewicht geeft extra belasting aan je vaatstelsel. Het wordt voor je hart dan moeilijker om het bloed vanuit je benen weer omhoog te pompen. Krijgt je lichaam hier problemen mee? Dan kun je vocht gaan vasthouden.

Ziektes

Vochtophopingen in je lichaam kunnen ook wijzen op een bepaalde aandoeningen. Je lichaam kan bijvoorbeeld vocht vasthouden als je hart of je lymfesysteem niet goed werken. Ook een zieke nier of lever kan zorgen voor een verstoring van de vochtafvoer.

Door bepaalde medicatie kan je lichaam ook vocht vasthouden

Medicijnen

Je lichaam kan ook vocht vasthouden als reactie op een operatie of bestraling. Verder zijn er medicijnen, zoals bètablokkers of de anticonceptiepil, die het vasthouden van vocht als bijwerking kunnen hebben.

Wat kun je doen als je vocht vasthoudt?

Vocht vasthouden kan duiden op een ziekte. Heb je regelmatig last van dikke benen of van vochtophopingen op andere plekken in je lichaam? Of gaan de verdikkingen niet weg? In dat geval kan vocht in je lijf gevaarlijk zijn.

Ga dus altijd langs je huisarts als je niet weet waarom je vocht vasthoudt. Je arts kan je bij sommige aandoeningen plaspillen voorschrijven, waardoor je het overtollige vocht verliest.

Vocht vasthouden verhelpen: tips om het zelf op te lossen

Wanneer je vocht vasthoudt door een onschuldige oorzaak, kun je zelf veel doen om de vloeistoffen weer soepel door je lichaam te laten stromen. Hier zijn een paar tips om je vochtbalans op peil te krijgen:

Drink water om vasthoudend vocht te verliezen

Tip 1 : Drink genoeg

Het klinkt tegenstrijdig, maar door extra te drinken kun je vocht verliezen. Dit kan worden verklaar doordat je lichaam, bij een tekort aan vloeistoffen, ervoor kiest om vocht vast te houden.

Je hebt als volwassene dagelijks ongeveer 1,5 à 2 liter vocht nodig heeft om alle organen optimaal te laten functioneren.

Tip

Om het vochttekort aan te vullen kun je het beste water of kruidenthee drinken. Pas op met het nemen van frisdrank en vruchtensappen vanwege het hoge suikergehalte. Alcohol heeft een uitdrogend effect en kun je bij een vochttekort het beste laten staan.

Eet voldoende fruit om vocht binnen te krijgen

Tip 2: Eet sappig voedsel

Groenten en fruit kunnen ook een goede bijdrage leveren aan je vochtbalans. Zorg dat je bij je maaltijden en tussendoortjes kiest voor een vrucht of een portie groenten. Ook een smoothie van groenten en fruit is een goede bron voor vocht én een leverancier van vitaminen en mineralen.

Tip 3: Vermijd zout

Zout is een echte vochtvasthouder. Dus heb je dikke voeten of houd je op een andere plek vocht vast? Wees dan zuinig met het gebruik van zout en zorg dat je geen bewerkte producten en kant-en-klaarmaaltijden eet. Deze zijn vaak bereid met veel zout.

Beweging is belangrijk tegen vochtophopingen in je lichaam

Tip 4 : Beweeg

Voor een goede werking van je lymfesysteem en vaatstelsel is beweging onmisbaar. Zorgt dat het bloed door je aderen stroomt en maak dagelijks een wandeling, een fietstocht of ga naar de sportschool. Natuurlijk kun je ook thuis wat oefeningen doen of flink tuinieren; zolang je maar beweegt!

Tip 5: Neem een wisselbad

Wil je je bloed laten stromen, zodat er minder kans op vochtophopingen ontstaat? Neem dan een wisselbad. Hierbij gebruik je na elkaar koud en warm water tijdens het baden of douchen. Zeker na het sporten heeft dit een goed effect.

Als je lichaam vocht vasthoudt, is hier met een gezonde levensstijl veel aan te doen. Maar zijn de vochtophopingen hardnekkig of heb je andere lichamelijke klachten? Ga dan voor medisch advies naar je huisarts.

(bron: Gezond Eten)